Kamperen in een winterwonderland trekt een steeds grotere groep mensen. Vooral in camper en caravan, maar ook steeds meer avontuurlijke kampeerders zetten de tent op in het koudste seizoen vanwege de rust, de eenzaamheid en als je geluk hebt het prachtige witte landschap dat hen in deze tijd van het jaar omringt. In het koude jaargetijde is van veel groter belang de juiste uitrusting mee te nemen dan in de zomer. Aan een te warme slaapzak in de zomer is altijd wel een mouw te passen of een rits te openen. Een te koude slaapzak is zeer oncomfortabel, in onder omstandigheden ook levensbedreigend.
Slaapzak
Een zomerslaapzak is niet voldoende. Als je in de winter kampeert, zorg er dan voor dat je slaapzak geschikt is voor de temperaturen waarin je verwacht te slapen. Slaapzakken hebben meestal een ‘EN 23537:2022‘-classificatie, die de koudste temperatuur aangeeft waarbij de slaapzak je warm houdt. Dat is voor vrouwen de ‘comfort‘ temperatuur en voor mannen de ‘limiet‘ temperatuur. Denk wel dat die ondergrenzen zijn, het beste blijf je hier (ruim) boven. Hetzelfde geldt voor de ‘extreem‘ temperatuur. Dat is namelijk de ondergrens dat de slaapzak je in leven houdt en ook niet meer dan dat.
Je kunt kiezen uit verschillende soorten isolatie, van dons (dat de beste warmte-gewichtsverhouding heeft, tenzij het kets nat wordt) tot synthetische stoffen (die beter vocht opnemen en meestal goedkoper zijn). Er zijn ook verschillende vormen. Sommige hebben een mummievorm, wat betekent dat de slaapzak aan de onderkant taps toeloopt om de hoeveelheid lucht die verwarmd moet worden te verminderen. Sommige kampeerders geven de voorkeur aan slaapzakken met een bredere snit. Toch kies je voor winterkamperen liefst een nauwere slaapzak.
Slaapmat
Een goede slaapzak verliest zijn waarde zonder bijpassende slaapmat. Een slaapmat voorkomt dat je het koud krijgt, omdat deze een barrière vormt tussen jou en de ondergrond. Net als slaapzakken worden slaapmatten getest volgens een genormeerde test. Slaapmatten hebben een R-waarde, wat staat voor het vermogen van de mat om warmteverlies te weerstaan en je te isoleren tegen koude oppervlakken. Kies voor de winter een R-waarde van 4,5 of hoger.
Kleding en schoeisel
Basislaag
Deze laag sluiten direct aan op je huid, waardoor ze vocht afvoeren en je droog houden. Dit is essentieel om warm te blijven. Je kunt kiezen uit verschillende materialen, zoals merinowol, zijde of synthetische stoffen zoals een nylonmix. Deze lagen moeten goed aansluiten.
Tussenlaag
Het doel van de tussenlaag is isolatie. Deze kledingstukken houden je lichaamswarmte vast, maar moeten ook ademend zijn zodat vocht uit de basislaag kan ontsnappen. Deze lagen zijn verkrijgbaar in fleece, dons of synthetische isolatie. Ze moeten iets losser zitten dan de basislaag, zodat je comfortabel kunt bewegen.
Buitenlagen
De buitenlaag beschermt je tegen wind, regen en sneeuw, maar laat tegelijkertijd vocht ontsnappen. Probeer een ademende shell van materialen zoals Gore-Tex, maar als je extreem slecht weer verwacht, kies dan een hard shell. Zoek naar buitenlagen met ventilatieritsen voor de beste ervaring. Je buitenlaag moet ruim genoeg zijn voor de basis- en middenlaag, maar niet te ruim.
Accessoires
Je hoofd steekt uit en is daardoor een belangrijke bron van lichaamswarmteverlies, dus vergeet je muts niet! Hetzelfde geldt voor je handen. Mutsen, handschoenen, bivakmutsen en nekwarmers zijn er in soorten en maten. Echter, zelden met een temperatuur classificatie. Wanten en lobster handschoenen zijn warmer dan vijfvingerhandschoenen. Twee paar handschoenen meenemen kan ook een oplossing zijn. Een set dunnere voor overdag tijdens de activiteit en warmere wanten voor als het kouder wordt. Eventueel kun je dan de dunnere als liner gebruiken.
Schoeisel
Ook schoenen hebben zelden een eenduidige temperatuur classificatie. Hier moet je dus ook afgaan op de informatie van de fabrikant. Het isolerend vermogen wordt vaak uitgedrukt in het aantal gram voering.
200 tot 400 gram is ideaal voor mild koud en actief gebruik. 600 tot 800 gram is beter geschikt voor matige activiteit en temperaturen. Als je het echt koud verwacht, kies dan voor 1000 gram of meer.
Thinsulate zie je vaak omdat het lichtgewicht is, maar niet zo warm als een voering van schapenvacht of fleece. Verwijderbare voeringen zijn ideaal omdat je dan eruit kunt halen om te drogen.
Koken
Winterkamperen kan niet zonder een warme maaltijd of op zijn minst warm drinken, maar je kunt misschien niet altijd een kampvuurtje maken.
Voor koken bij lage temperaturen zijn benzine branders het meest geschikt, deze presteren ook goed bij temperaturen onder het vriespunt. Gasbranders presteren bij lage temperaturen slechter, zelfs met speciaal wintergas.